Έναν ακόμη εξωτικό κόσμο μακριά από το ηλιακό μας σύστημα ανακάλυψε το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ο άνθρωπος. Το James Webb διαπίστωσε πώς ένας εξωπλανήτης σε απόσταση 35 ετών φωτός από τη Γη έχει μια ατμόσφαιρα που υποδεικνύει έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Τα ολοένα και πιο προηγμένα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι σε συνδυασμό με νέες μεθόδους παρατήρησης του Διαστήματος έχουν οδηγήσει σε μια επανάσταση στον τομέα της ανακάλυψης εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων πέντε χιλιάδων και απομένει η επιβεβαίωση με νέες παρατηρήσεις.
Παράλληλα οι ανακαλύψεις αυτές κατέρριψαν την άποψη που υπήρχε για δεκαετίες στην επιστημονική κοινότητα ότι οι τύποι πλανητών στο Σύμπαν είναι σε γενικές γραμμές όσοι τύποι πλανητών υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα. Όμως αποδείχτηκε ότι η ποικιλομορφία των πλανητών στο Σύμπαν είναι και πολύ μεγάλη αλλά και ιδιαίτερα εντυπωσιακή όσον αφορά τα πραγματικά εξωτικά ή απόκοσμα χαρακτηριστικά που διαθέτουν πολλοί εξωπλανήτες.
Ο L 98-59 d είναι ένας εξωπλανήτης που ανακαλύφθηκε το 2019 από το διαστημικό παρατηρητήριο TESS που σχεδιάστηκε για να εντοπίζει εξωπλανήτες. Ανήκει στην κατηγορία των πλανητών που αποκαλούνται «υπερ-Γαίες» με ελαφρώς μεγαλύτερο μέγεθος και βάρος από τη Γη. Η σύνθεση των ατμοσφαιρών αυτών των πλανητών είναι ακόμα ένα ανοιχτό ερώτημα που τώρα αρχίζουν να βρίσκουν απαντήσεις σε αυτό οι επιστήμονες με τη βοήθεια του James Webb.
Η ατμόσφαιρα
Διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Open University στην Αγγλία ανακοίνωσε ότι με τη βοήθεια του James Webb διαπίστωσε ότι ο L 98-59 d διαθέτει μια ατμόσφαιρα πλούσια σε θείο σε έναν κόσμο που είναι 1,5 φορές μεγαλύτερος της Γης. Εάν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα είναι ο μικρότερος γνωστός εξωπλανήτης με ατμόσφαιρα. Η πιθανή παρουσία των αερίων διοξείδιο του θείου (SO2) και υδρόθειο (H2S) σε αυτή την ατμόσφαιρα υποδηλώνει μια τετηγμένη ή ηφαιστειακή επιφάνεια.
Αυτή η ανακάλυψη ήταν εκπληκτική, καθώς ξεχωρίζει σε πλήρη αντίθεση με τις ατμόσφαιρες των βραχωδών πλανητών στο δικό μας ηλιακό σύστημα όπου οι υδρατμοί και το διοξείδιο του άνθρακα βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα στις ατμόσφαιρες. Μια σοβαρή πιθανότητα είναι ο ηφαιστειακός σχηματισμός που προκαλείται από τις παλλιροϊκές δυνάμεις που ασκούνται στον πλανήτη από το μητρικό του άστρο φαινόμενο που παρατηρείται στην Ιώ το ηφαιστειακό φεγγάρι του Δία.
Η βαρυτική έλξη του άστρου στον πλανήτη τον… τεντώνει και τον συμπιέζει καθώς κινείται κατά μήκος της τροχιάς του. Αυτή η κίνηση μπορεί να θερμάνει το κέντρο του πλανήτη, λιώνοντας το εσωτερικό του και προκαλώντας ακραίες ηφαιστειακές εκρήξεις και πιθανώς ακόμη και ωκεανούς μάγματος.
Σε συνδυασμό με την εγγύτητά του με το αστέρι (ένας χρόνος σε αυτόν τον πλανήτη είναι επτάμισι γήινες μέρες) μπορούν να επιτευχθούν πραγματικά κολασμένες θερμοκρασίες στην επιφάνεια. Εάν μελλοντικές παρατηρήσεις υποστηρίξουν την παρουσία μιας τέτοιας ατμόσφαιρας, όχι μόνο θα ήταν ο μικρότερος εξωπλανήτης με ανιχνευμένη ατμόσφαιρα, αλλά και ένα κρίσιμο βήμα προς την κατανόηση της φύσης τέτοιων πλανητών.
