Σχεδόν δύο μίλια κάτω από τα παγωμένα ρεύματα του πυθμένα της Αλάσκας, ένα ρομπότ βαθέων υδάτων πέρασε από μια ανακάλυψη που δεν μοιάζει με τίποτα που έχει καταγραφεί ποτέ στη θαλάσσια βιολογία – μια λεία, χρυσή σφαίρα που προσκολλήθηκε σε βράχο στο απόλυτο σκοτάδι.
Περίπου στο μέγεθος ενός γκρέιπφρουτ, το αντικείμενο είχε ένα δερματώδες, ιστό σαν δέρμα και ένα μόνο, κυκλικό σχίσιμο κοντά στη βάση του. Δεν υπήρχαν σημάδια ζωής στο εσωτερικό. Δεν υπήρχαν εξαρτήματα.
Καμία εσωτερική κίνηση. Απλώς ένας άδειος θάλαμος – ένας που έμοιαζε ύποπτα σαν κάτι να είχε ήδη εκκολαφθεί και φύγει.
Η ανακάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια μιας αποστολής χαρτογράφησης βαθέων ωκεανών της NOAA, χρησιμοποιώντας ένα τηλεχειριζόμενο όχημα (ROV) εξοπλισμένο με κάμερες υψηλής ανάλυσης και βραχίονες δειγματοληψίας. Καθώς το ROV αιωρούνταν πάνω από μια βραχώδη κορυφογραμμή 3.300 μέτρα κάτω στον Κόλπο της Αλάσκας, οι χειριστές παρατήρησαν μια απαλή λάμψη – όχι να λάμπει, αλλά να αντανακλά.
Η σφαίρα ξεχώριζε από τον γκρίζο πυθμένα σαν ξένο σώμα, κρυμμένο μόνο του σε μια ρηχή κοιλότητα χωρίς παρόμοιες δομές κοντά. Οι αρχικές θεωρίες κυμαίνονταν από το περίβλημα αυγού μέχρι την ανατομία του σφουγγαριού και ένα θραύσμα κοραλλιού βαθέων υδάτων, αλλά η ανάλυση επί του σκάφους απέκλεισε γρήγορα γνωστά είδη.
Υπό το φως του εργαστηρίου, η σφαίρα ήταν σαφώς οργανική – όχι ορυκτή ή συνθετική. Αλλά όταν οι ερευνητές διασταύρωσαν δείγματα ιστών με παγκόσμιες βιβλιοθήκες θαλάσσιου DNA, δεν βρήκαν καμία αντιστοιχία. Καμία. Οι βιολογικοί δείκτες της σφαίρας δεν ήταν απλώς ασυνήθιστοι – ήταν εντελώς άγνωστοι.
Η χρυσή της λάμψη δεν οφείλεται στην χρώση, αλλά πιθανότατα οφείλεται σε μικροσκοπικούς ανακλαστήρες ενσωματωμένους στον ιστό – πιθανώς για να μπερδεύουν τα αρπακτικά ζώα ή να διασκορπίζουν το φως στο απόλυτο σκοτάδι.
Αυτή η γυαλιστερή επιφάνεια θα μπορούσε να εξυπηρετήσει παρόμοιο σκοπό όπως το καμουφλάζ βαθέων υδάτων ή ακόμα και να βοηθήσει στη θερμική ρύθμιση. Ωστόσο, κανείς δεν έχει ξαναδεί τέτοιες ιδιότητες σε αυτή τη μορφή. Και το άνοιγμα – πολύ καθαρό για φθορά ή θήρευση – εγείρει ερωτήματα:
Μήπως κάτι αναπτύχθηκε μέσα και έφυγε;
Ή μήπως ήταν ήδη νεκρό κατά την άφιξή του;
Ακόμα πιο παράξενο, δεν βρέθηκαν άλλα παρόμοια αντικείμενα στην περιοχή. Τα αυγά και τα αυγά εμφανίζονται συνήθως σε συστάδες.
Τα θραύσματα κοραλλιών παρασύρονται σε ομάδες. Αλλά αυτή η σφαίρα ήταν εντελώς μόνη, χωρίς γονικό οργανισμό, χωρίς φωλιά, χωρίς ίχνος. Η τοποθέτησή του — όρθιο, άθικτο — δίνει την απόκοσμη εντύπωση πρόθεσης. Τοποθετήθηκε εκεί; Αγκυροβόλησε μόνο του; Ή μήπως είναι ένα υπόλειμμα από ένα στάδιο του κύκλου ζωής που δεν έχουμε ξαναδεί;
Το δείγμα μεταφέρθηκε στο Εργαστήριο Θαλάσσιας Ψυχρής Αποθήκευσης της NOAA για προηγμένη γενετική αλληλούχιση και σαρώσεις εσωτερικής δομής. Οι επιστήμονες αναζητούν νευρικό ιστό, αγγειακές δομές και μοριακές υπογραφές που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν εάν πρόκειται για ζώο, πρωτόζωο, μύκητα — ή ίσως για κάτι εντελώς διαφορετικό.
Εάν η σφαίρα αντιπροσωπεύει μια νέα μορφή ζωής, θα μπορούσε να επιβάλει μια αναθεώρηση της θαλάσσιας ταξινόμησης — επεκτείνοντας όχι μόνο μια οικογένεια ή γένος, αλλά και την ίδια τη ρίζα του εξελικτικού μας δέντρου.
Είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι το 80% των ωκεανών μας παραμένουν ανεξερεύνητα. Και σε αυτά τα μαύρα, συντριπτικά βάθη, η βιολογία δεν παίζει πάντα με τους κανόνες.
