Το 2023 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι ωκεανοί «έβρασαν» και οι παγετώνες έλιωσαν με ανησυχητικούς ρυθμούς, με τους επιστήμονες να ψάχνουν το γιατί.
Αυτό που ξέρουν είναι πως η ακραία ζέστη οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, την ρύπανση που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων, αλλά και από το φαινόμενο του Ελ Νίνο.
Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα από μόνα τους δεν εξηγούν την ασυνήθιστα αυτή ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας.
Μια μελέτη ωστόσο που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Science εντόπισε το κομμάτι του παζλ που έλειπε: τα σύννεφα.
Όπως εξηγείται, η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας ενισχύθηκε από την έλλειψη χαμηλών σύννεφων πάνω από τους ωκεανούς.
Και σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας αυτό προκαλεί ανησυχία για το μέλλον.
Ποιος είναι ο ρόλος των σύννεφων
Όπως εξηγεί το CNN, λιγότερα χαμηλά σύννεφα σημαίνουν ότι ο πλανήτης απορροφά περισσότερο ηλιακό φως.
Σύμφωνα με τον Helge Goessling, συγγραφέα της μελέτης και κλιματικό φυσικό στο Ινστιτούτο Alfred Wegener στη Γερμανία, το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «albedo» (Λευκαύγεια) και αναφέρεται στην ικανότητα των επιφανειών να αντανακλούν την ενέργεια του ήλιου πίσω στο διάστημα.
Το albedo της Γης μειώνεται από τη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με την έκθεση, εν μέρει λόγω της τήξης του χιονιού και των πάγων στις θάλασσες, αφήνοντας έκθετα τα πιο σκούρα εδάφη και νερά, τα οποία απορροφούν περισσότερη από την ενέργεια του ήλιου, θερμαίνοντας τον πλανήτη.
Τα χαμηλά σύννεφα συμβάλλουν επίσης σε αυτό το φαινόμενο, καθώς αντανακλούν το ηλιακό φως.
Οι επιστήμονες εξέτασαν δορυφορικά δεδομένα της NASA, μετεωρολογικά δεδομένα και κλιματικά μοντέλα και διαπίστωσαν ότι η μείωση των χαμηλών σύννεφων μείωσε το albedo του πλανήτη, σε επίπεδα ρεκόρ πέρυσι.
Για παράδειγμα, τμήματα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού παρατηρήθηκε πως δεν είχαν πολλά σύννεφα.
Αυτό που δεν μπορούν να εξηγήσουν οι επιστήμονες επακριβώς, είναι γιατί συμβαίνει αυτό.
Είναι περίπλοκο το ζήτημα, δηλώνει ο Goessling και επισημαίνει πως είναι πιθανότατα το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων.
Ο πρώτος είναι η μείωση της ρύπανσης από τη ναυτιλία.
Ενώ είναι ένα πολύ θετικό βήμα για την ανθρώπινη υγεία, όπως λέει ο επιστήμονας, αυτός ο τύπος ρύπανσης βοηθούσε επίσης στην ψύξη του πλανήτη, φωτίζοντας τα σύννεφα.
Οι φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος, συμπεριλαμβανομένων των μεταβαλλόμενων ωκεάνιων προτύπων, μπορεί επίσης να έχουν συμβάλει.
Αλλά ο Goessling επισημαίνει έναν τρίτο, πιο ανησυχητικό παράγοντα: την ίδια την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Τα σύννεφα χαμηλού επιπέδου τείνουν να ευδοκιμούν σε μια δροσερή και υγρή κατώτερη ατμόσφαιρα.
Καθώς η επιφάνεια του πλανήτη θερμαίνεται, αυτό μπορεί να τα κάνει να αραιώσουν ή να διαλυθούν εντελώς, δημιουργώντας έναν περίπλοκο βρόχο ανατροφοδότησης, όπου τα χαμηλά σύννεφα εξαφανίζονται λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και η εξαφάνισή τους οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας.
Αναμένεται έντονη αύξηση της θερμοκρασίας στο μέλλον
Όπως επισημαίνει ο επιστήμονας, τα δεδομένα δείχνουν πως «περιμένουμε και στο μέλλον έντονη αύξηση της θερμοκρασίας».
Ο Mark Zalinka, ατμοσφαιρικός επιστήμονας στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι «το γεγονός ότι τα σύννεφα παίζουν βασικό ρόλο είναι λογικό να συμβεί αυτό, καθώς ουσιαστικά λειτουργούν ως αντηλιακό της Γης».
Μικρές αλλαγές στη νεφοκάλυψη μπορούν «να αλλάξουν δραστικά το albedo της Γης», τονίζει στο CNN.
Ο Tapio Schneider, κλιματολόγος στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας αναφέρει με τη σειρά του πως αν η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι υπεύθυνη για την νεφοκάλυψη, τότε «μπορεί να δούμε μεγαλύτερη υπερθέρμανση του πλανήτη από ό,τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως».
Τα σύννεφα μπορεί να φαίνονται απλά, αλλά είναι πολύ πολύπλοκα και οι επιστήμονες απέχουν πολύ από το να διαλευκάνουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται.
Είναι «ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους» στην επιστήμη του κλίματος, δήλωσε ο Goessling.
Αλλά το να καταλάβουμε πώς τα σύννεφα θα ανταποκριθούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη είναι το κλειδί, δήλωσε ο Zalkina.
«Καθορίζει κυριολεκτικά το πόσο μεγάλη θα είναι η μελλοντική αύξηση της θερμοκρασίας», καταλήγει.
